Disgrifio Nodweddian Tirweddau Hanesyddol
Merthyr Tudful

Lleolir Merthyr Tudful mewn basn naturiol ym mlaen dyffryn Afon Taf. Mae bryniau ac esgeiriau uchel yn codi i 450m uwchlaw OD ar bob ochr, ac mae datblygiadau wedi'u cyfyngu i lawr y basn a dyffrynnoedd isafonydd llai o faint Afon Taf, sydd ei hun yn darparu'r unig lwybr naturiol allan o'r basn i'r de-ddwyrain. Fodd bynnag, ni luniwyd y dref gan y topograffi yn unig, ond hefyd gan yr adnoddau mwynau a geid yn yr ardaloedd hynny o amgylch y dref. Mae'n debyg mai Merthyr Tudful oedd y dref gwneud haearn fwyaf yn y byd yn ystod y cyfnod o ddechrau hyd ganol y 19eg ganrif, a chyfrifir bod allgyrch Merthyr Tudfull yn cyfateb i chwarter allgynnyrch Unol Daleithiau America. Trawsnewidiwyd y dref, a'i thirwedd gysylltiedig, yn gyflym a thyfodd o fod yn bentref dinod yn y 1750au i'r dref fwyaf yng Nghymru erbyn 1801.

Cliciwch ar yr ardal am wybodaeth pellach

Er gwaethaf gwaith adfer tir helaeth a wnaed yn ddiweddar a'r gwaith a wnaed i lanweithio'r tomenni gwastraff oddi amgylch, at ei gilydd mae Merthyr Tudful wedi cadw ei chymeriad tirwedd ddiwydiannol fel tref Gymreig bwysicaf y Chwyldro Diwydiannol. Mae'r dref a'r ardal o'i hamgylch yn dal i fod yn enghraifft rymus o dirwedd ddiwydiannol yn dyddio o'r 18fed ganrif a'r 19eg ganrif sy'n enwog ledled y byd ac sy'n atgof parhaol o'r modd y mae dyn wedi ymelwa ar y dirwedd.

Mae'r dirwedd sy'n dyddio yn bennaf o ddiwedd y 18fed ganrif hyd y 19eg ganrif yn cynnwys nifer o elfennau creiriol a chanolbwyntiau wedi'u gosod yn y dirwedd bresennol. Mae'r elfennau unigol hyn yn cynnwys olion gweithfeydd haearn mawr, olion y diwydiant mwyngloddio glo cysylltiedig, ffrydiau grym dwr, pont haearn gynnar, systemau cysylltiadau, gan gynnwys tramffyrdd cynnar, tomenni, tai teras diwydiannol, a thy'r meistr haearn, sef Castell Cyfarthfa. Fodd bynnag, nid yn unig y mae Merthyr Tudful yn dal i fod yn bwysig yn economaidd, ond mae'n dal i fod yn bwysig fel canolfan grefyddol, lenyddol a gwleidyddol hefyd.

Mae'r ardal a nodwyd yma yn cynnwys llawer o wahanol elfennau, sy'n cynnwys Gwaith Haearn Dowlais ym Merthyr Tudful, a sefydlwyd ym 1759, a'r gwaith cyntaf o'r fath yn ôl pob tebyg i ddefnyddio cols yn Ne Cymru. Ar ôl Dowlais sefydlwyd gweithfeydd haearn eraill megis Plymouth ym 1763, Cyfarthfa ym 1765 a Phenydarren ym 1784. Crëwyd gweithfeydd atodol eraill ar ddechrau'r 19eg ganrif yn Ynysfach gan Waith Cyfarthfa, Ivor gan Waith Dowlais, Dyffryn gan Waith Plymouth, a rhagor o efeiliau ym Mhentrebach, rhan o Waith Plymouth.

Yn lleol, mae systemau cysylltiadau cynnar yn dal i fodoli, er i wahanol raddau. Gerllaw Gwaith Haearn Cyfarthfa lleolir pont Pontycafnau a adeiladwyd ym 1793, y bont reilffordd haearn gyntaf a adeiladwyd erioed. Mae'r bont yn arbennig o bwysig am y câi ei defnyddio fel dyfrbont yn ogystal. Cludai tramffordd y Gurnos a ddefnyddiai bont Pontycafnau galchfaen o chwareli'r Gurnos ac mae'n bodoli heddiw fel llwybr troed ag iddo olygfeydd trawiadol sydd wedi cadw ei flociau o sliperi cerrig. Mae olion odynau calch a melinau pannu wedi goroesi ar bob ochr i'r llwybr. Mewn mannau eraill, mae llinell tramffordd Penydarren, a adeiladwyd ym 1802 i gludo haearn ar dramiau wedi'u tynnu gan geffylau, wedi goroesi ac mae hefyd o bwys hanesyddol fel llwybr y daith reilffordd gyntaf gan locomotif ager a wnaed gan locomotif Richard Trevithick ym 1804. Mae'r dramffordd hefyd yn cynnwys twnnel a adeiladwyd dan Waith Haearn Plymouth.

Mae darnau byr o gamlas enwog Sir Forgannwg, a adeiladwyd yn y 1790au, hefyd wedi goroesi fel nodweddion tirwedd pwysig, gan gynnwys darn a adferwyd o flaen Chapel Row. Fe'i croesir gan bont Rhydycar, pont gynnar â thrawstiau haearn yn dyddio o'r 1790au sydd wedi'i hadleoli. Adeiladwyd Chapel Row ei hun gan Gwmni Haearn Cyfarthfa fel tai gweithwyr, yr adferwyd un ohonynt, fel enghraifft o fwthyn gweithiwr haearn o'r oes o'r blaen a hefyd fel man geni'r cyfansoddwr enwog Dr Joseph Parry. Castell Cyfarthfa, sy'n edrych dros Waith Haearn Cyfarthfa, oedd y ty mwyaf a godidocaf a adeiladwyd ym Merthyr Tudful ar gyfer meistr haearn, ac mae'n un o'r enghreifftiau mwyaf nodedig o dy diwydiannwr sydd wedi goroesi yng Nghymru. Mae Castell Cyfarthfa, sy'n dra gwahanol i Chapel Row, yn adlewyrchu pegwn cymdeithasol arall gweithgareddau meistri haearn Merthyr. Lleolir y ty mewn 64ha o erddi, a dirluniwyd gan y teulu Crawshay i gynnwys coetiroedd a llyn. Mae'r ty godidog hwn a'i leoliad mewn parcdir hefyd yn darparu cyferbyniad diddorol a phwysig â nodweddion tirwedd creiriol eraill Merthyr Tudful.

Prosesau, themâu a chefndir hanesyddol y Merthyr Tudful

• Y dirwedd naturiol a'r cefndir daearegol
  
  
• Y dirwedd amaethyddol
  
  
• Tirweddau milwrol ac amddiffynnol
  
  
• Tirweddau angladdol a defodol
  
  
• Tirweddau Parcdir a Thirweddau Pictiwrésg
  
  
• Tirweddau diwydiannol
  
  
• Trafnidiaeth a chysylltiadau
  
  
• Tirweddau trefol diwydiannol

HLCA 001 Merthyr Tudful: Craidd Hanesyddol a Masnachol Craidd anheddiad yn dyddio o'r cyfnod cynddiwydiannol a dechrau'r cyfnod diwydiannol sy'n cynnwys aneddiadau diwydiannol estynedig diweddarach: canolfan grefyddol, fasnachol a gweinyddol gynddiwydiannol a ddatblygodd yn ystod y cyfnod ôl-ganoloesol a'r cyfnod diwydiannol; adeiladau crefyddol, masnachol a gweinyddol ac adeiladau eraill yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol, y 19eg ganrif a'r 20fed ganrif; digwyddiadau a chysylltiadau hanesyddol; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 001)
Ardal gymeriad Merthyr Tudful: Craidd Hanesyddol a Masnachol: canol hanesyddol y dref.

HLCA 002 Williamstown, Cae-Pant-Tywyll, Tydfil's Well a Morgan Town Anheddiad gweithwyr sydd mewn cyflwr da: twf anheddiad diwydiannol cynnar cynllun llinellol a rheolaidd cymysg, gwaith adnewyddu trefol diweddar ar raddfa fach; cysylltiad agos â Gwaith Haearn Cyfarthfa; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 003 Parc Penydarren a Gwaelod-y-Garth Y prif ddatblygiad maestrefol dosbarth canol ar gyn-barcdir; blociau rheolaidd o derasau a filâu pâr a filâu ar wahân mwy o faint; safle cyn-gartref meistr gwaith haearn; swyddogaeth hamdden bwysig yn ddiweddar.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 004 Ardal Gwaith Haearn Penydarren Ardal gwaith haearn cynnar yn cynnwys olion ffwrneisi chwyth ac ardal gyfagos yn cynnwys tai diwydiannol yn dyddio o ddiwedd y 19eg ganrif / dechrau'r 20fed ganrif; cysylltiadau hanesyddol, a thechnolegol o bwys cenedlaethol a rhyngwladol; safle nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a gweithgarwch cynhyrchu trydan.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 005 Penydarren Anheddiad diwydiannol: Anheddiad o eiddo Cwmni Haearn yn cynnwys gwasgariad/clwstwr agos cynnar o anheddau a, datblygiadau strimynnog llinellol yr ychwanegwyd aneddiadau cynlluniedig atynt ar ffurf blociau llinellol rheolaidd o derasau, gan gynnwys tai awdurdod lleol cynnar.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 007 Dowlais Anheddiad diwydiannol: Anheddiad a oedd yn eiddo i Gwmni Haearn ag elfen reolaidd a datblygedig i'w gynllun; datblygiadau strimynnog gwreiddiol ac anheddiad gwasgaredig nas cynlluniwyd ar ffurf 'anheddiad sgwatwyr' yng Nghwm Rhyd-y-Bedd, yr ychwanegwyd craidd â chynllun grid llinellol, adeiladau cyhoeddus, addysgol a chrefyddol; gwaith ailddatblygu ar raddfa fawr yn ystod yr 20fed ganrif; coridor trafnidiaeth.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 008 Ardal Gwaith Haearn Dowlais Ardal Ddiwydiannol: safle cyn-waith haearn; cysylltiadau hanesyddol, technolegol, a chelfyddydol o bwys cenedlaethol a rhyngwladol; safle cartref meistr haearn; gweithgarwch rheoli dwr a chynhyrchu pwer.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 009 George Town, Cyn-anheddiad Diwydiannol Ardal anheddiad diwydiannol: a ailwampiwyd yn ystod y blynyddoedd diwethaf ond sydd wedi cadw ei gynllun strydoedd rheolaidd cynnar; coridor trafnidiaeth; adeiladau crefyddol yn dyddio o'r 19eg ganrif; cysylltiadau hanesyddol (y teulu Crawshay o Gyfarthfa; Joseph Parry.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 010 Ardal Gwaith Haearn Ynys Fach Olion diwydiannol: gwaith haearn, saif Coleg Technegol ar ran o'r ardal; cysylltiadau hanesyddol, technegol, a chelfyddydol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 011 Llwyncelyn ac Ynys Fach Anheddiad ar ffurf ystâd fodern dros ardal a nodweddid gynt gan y defnydd cymysg a wneid ohoni at ddibenion amaethyddol a diwydiannol, gan gynnwys cloddio haearnfaen a thrafnidiaeth ddiwydiannol. transport.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 012 Gwaith Haearn Cyfarthfa Gwaith Haearn a nodweddion cydberthynol gerllaw: gan gynnwys nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a nodweddion rheoli dwr; cysylltiadau hanesyddol, technolegol a chelfyddydol; safle cyn-gartref meistr haearn.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 013 Castell a Pharc Cyfarthfa Plasty meistr haearn, parc a gardd hanesyddol; cysylltedd gweledol â'r gwaith haearn cysylltiedig a thirwedd gloddiol ddiwydiannol; amgueddfa ac ysgol ddiweddarach; man hamdden; cysylltiadau hanesyddol a chelfyddydol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 013)

Ardal gymeriad Castell a Pharc Cyfarthfa: tþ a pharc meistr haearn.

(Foto : GGAT Merthyr 014)

Ardal gymeriad Coridor Camlesi a Rheilffyrdd Afon Taf: llwybr camlesi, rheilffyrdd, tramffyrdd a ffyrdd gerllaw Afon Taf.

HLCA 014 Coridor Camlesi a Rheilffyrdd Afon Taf Y prif goridor cysylltiadau o'r gogledd i'r de coridor camlesi, tramffyrdd, rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus; nodweddion cloddiol yn dyddio o'r 18fed ganrif a'r 19eg ganrif, pyllau glo, lefelydd a mwyngloddiau yn bennaf a nodweddion rheoli dwr cysylltiedig; tai diwydiannol; cysylltiadau hanesyddol a diwylliannol pwysig; Coetir Hynafol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 015 Parciau Diwydiannol a Busnes Dyffryn Taf Ardal ddiwydiannol/adwerthol ddiweddar a adeiladwyd yn rhannol dros gyn-waith haearn, tomenni a nodweddion trafnidiaeth a rheoli dwr cysylltiedig; safle gweithfeydd cloddio glo cysylltiedig; safle anheddiad gwaith haearn; pensaernïaeth ddiwydiannol yn dyddio o'r cyfnod ar ôl y rhyfel.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 017 Y Graig Anheddiad glofaol cynnar gerllaw camlas (Camlas Sir Forgannwg) a phwll glo.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 017)

Ardal gymeriad y Graig: anheddiad cynnar ar lan camlas.

HLCA 018 Abercanaid a Llwyn-yr-Eos Enghraifft bwysig sydd wedi goroesi o anheddiad diwydiannol a gynlluniwyd yn dyddio o ganol y 19eg ganrif; safle anheddiad cynnar gerllaw camlas, sef Llwyn-yr-Eos.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 019 Coridor Tramffordd Penydarren Coridor Tramffordd Penydarren sydd o bwys cenedlaethol a llinellau mwynau eraill, safle Gwaith Haearn Plymouth; cysylltiadau hanesyddol; safle tai diwydiannol; nodweddion mwyngloddio.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 020 Pentrebach Anheddiad diwydiannol: rhesi diwydiannol unigol yn dyddio o'r cyfnod cyn y 1850au a datblygiadau yn seiliedig ar y pwll glo yn dyddio o ddechrau'r 20fed ganrif; nodweddion trafnidiaeth a rheoli dwr, preswylfa meistr haearn.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 021 Ardal Mwyngloddio Brig Clyn-Mil a Wernlas Gweithgarwch mwyngloddio brig ac adfer tir yn dyddio o'r 20fed ganrif: nodweddid gynt fel ardal o weithfeydd mwyngloddio glo a mwyn haearn helaeth yn dyddio o'r 19eg ganrif, yn cynnwys nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a rheoli dwr.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon
Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

(Foto : GGAT Merthyr 022)

Ardal gymeriad Clyn-Mil, Pencoedcae a Threbeddau: ardal amaethyddol a diwydiannol gymysg (gweithfeydd cloddio glo a mwyn haearn), a adferwyd yn rhannol bellach.

HLCA 022 Clyn-MiI, Pencoedcae a Threbeddau Tir amaethyddol amgaeëdig; safle gweithfeydd cloddio glo a mwyn haearn yn dyddio o ddiwedd y 18fed ganrif a'r 19eg ganrif; safle nodweddion trafnidiaeth ddiwydiannol a rheoli dwr; ffermydd ôl-ganoloesol a stablau diwydiannol; rhywfaint o weithgarwch adfer tir.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon


Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 024 Graweth a Phen-y-Lan Ardal sydd wedi goroesi o gaeau amaethyddol bach afreolaidd datblygedig yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol lle y bu dylanwad datblygiadau diwydiannol yn gymharol fach (glo a mwyn haearn).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 025 Nantyrodyn a Gweithfeydd Cloddio Bwllfa Gweithgarwch amgáu ac anheddu (adfeiliedig) ar raddfa fach yn dyddio o'r cyfnod ôl-ganoloesol; tirwedd ddiwydiannol gloddiol; lefelydd prawf a glo; coridor lonydd amaethyddol/diwydiannol/tramffyrdd posibl ac inclein; Coetir Hynafol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 026 Cilfach-yr-Encil Ardal sydd wedi goroesi o gaeau amaethyddol bach afreolaidd datblygedig cynddiwydiannol heb fawr ddim dylanwad diwydiannol arni.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 027 Taf Fechan Coridor trafnidiaeth: rheilffyrdd a ffyrdd cyhoeddus, Coetir Hynafol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 028 Coridor Rheilffordd Dyffryn Taf Coridor trafnidiaeth reilffordd; cysylltiadau hanesyddol; nodweddion rheoli dwr.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 029 Ardal Gwaith Haearn Ivor Ardal ddiwydiannol: gwaith haearn.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 030 Pantcadifor, Rhyd-y-Bedd a Chaeracca Anheddiad diwydiannol dinod: datblygiadau strimynnog cynnar a therasau rheolaidd diweddarach; mynwent bwysig; coridor trafnidiaeth (rheilffordd); cysylltiadau hanesyddol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 031 Tir Comin Merthyr Tudful, Canolog Tirwedd ddiwydiannol o bwys cenedlaethol; nodweddion rheoli dwr a nodweddion cloddiol yn gysylltiedig â Gweithfeydd Haearn Dowlais a Phenydarren; aneddiadau ucheldirol diwydiannol ac ôl-ganoloesol; rhwydweithiau trafnidiaeth -rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus; ardal o dir comin a newidiwyd gan ddatblygiadau diwydiannol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 032 Golchfa Cwm Bargod Fe'i defnyddid fel golchfa lo: gwastraff a lagynau; olion diwydiannol: safle cloddiol yn cynnwys gwaith glo a phyllau, ty injan a gefail; coridor trafnidiaeth: rheilffordd a thramffordd a nodweddion cysylltiedig (safle gorsaf a blwch signalau), safle nodwedd rheoli dwr (cronfa ddwr), safle strwythurau domestig (Railway Terrace).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 033 Tir Comin Heb ei Wella Garth Fawr Tirwedd greiriol a allai fod o bwys cenedlaethol: aneddiadau cynhanesyddol creiriol ac olion cysylltiedig; diwydiannol: nodweddion cloddiol (chwarel a lefelydd posibl).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 034 Thomas Town (Gorllewin) Datblygiad diwydiannol trefol: anheddiad llinellol gerllaw tramffordd yn cynnwys ychwanegiadau grid llinellol rheolaidd diweddarach ar ffurf tai dosbarth canol yn bennaf; adeiladau cyhoeddus a chrefyddol yn dyddio o'r 19eg ganrif.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 035 Pengarnddu Coridor trafnidiaeth; ardal rheoli dwr; adeiladau domestig ac amaethyddol; anheddiad diwydiannol yn gysylltiedig â chwareli calchfaen; tir amaethyddol wedi'i wella a thir amgaeëdig ar gwr y Tir Comin; tirwedd Filwrol. Maes saethu ar gyfer gwirfoddolwyr; cysylltiadau hanesyddol.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 036 Thomas Town (Dwyrain) a Phenyard 2 Estyniad trefol yn dyddio o'r 20fed ganrif o Thomas Town a adeiladwyd yn ystod y 19eg ganrif, tai cymdeithasol cynnar; nodweddion cloddiol diwydiannol tirluniedig; addysg a hamdden; parc a gerddi trefol; coffaol (cofeb Rhyfel De Affrica).
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 037 Ysgubor Newydd Ystad cyngor yn dyddio o'r 20fed ganrif; tai domestig cymdeithasol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 038 Mountain Hare Anheddiad diwydiannol bach o resi terasog unigol a datblygiadau strimynnog yn gysylltiedig â gweithfeydd cloddio glo a haearnfaen gerllaw; wedi'i leoli gerllaw coridor tramffyrdd/rheilffyrdd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 039 Ffos-y-Frân Tirwedd ddiwydiannol o bwys cenedlaethol sy'n gysylltiedig â Gwaith Haearn Dowlais; Tir Comin ucheldirol a newidiwyd gan ddatblygiadau diwydiannol: ardal sy'n llawn nodweddion cloddiol, gweithfeydd cloddio glo a haearn yn dyddio o'r cyfnod rhwng dechrau a chanol y 19eg ganrif yn bennaf a leolir ar hyd y brigiad mwynau, lefelydd a phyllau ar y cyfan, hefyd olion cynnar gweithfeydd pyllau coron, a gweithfeydd stripio lleiniau; rhwydweithiau trafnidiaeth; nodweddion trafnidiaeth; rheilffyrdd diwydiannol a chyhoeddus, nodweddion draenio: System Draenio Rhydd Dowlais; aneddiadau diwydiannol: yn cynnwys anheddiad Gweithwyr Haearn cofrestedig Ffos-y-frân.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 040 Incline Top Coridor trafnidiaeth, diwydiannol; anheddiad diwydiannol ar ben inclein,' tirwedd adferedig a nodweddid gynt gan nodweddion cloddiol diwydiannol a nodweddion rheoli dwr

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 041 Tir Comin Merthyr Tudful, Gogledd Tir comin, nodweddion rheoli dwr (System Draenio Rhydd Dowlais a Chorfforaeth Merthyr Tudful); tirwedd gloddiol ddiwydiannol ddinod.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 042 Chwareli Twynau Gwynion Chwareli calchfaen yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Dowlais a Gwaith Haearn Rhymni a sefydlwyd yn ddiweddarach; coridor trafnidiaeth.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 043 Y Garth a Blaen-Y-Garth Caeau amaethyddol canoloesol/ôl-ganoloesol: patrwm afreolaidd datblygedig, ffiniau caeau traddodiadol; brodorol domestig ac amaethyddol; tirwedd gloddiol ddiwydiannol eilradd a nodweddion rheoli dwr.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 044 Chwareli Castell Morlais Tirwedd gloddiol ddiwydiannol: chwareli calchfaen trawiadol mawr yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Penydarren a Dowlais, yn gysylltiedig â choridor tramffyrdd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 045 Bryn a Chastell Morlais Tirwedd amddiffynnol ac amaethyddol greiriol; Fferm ddiwydiannol a gynlluniwyd; caeau mawr afreolaidd eu siâp, nodweddion crefyddol, angladdol a defodol cynnar; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol; nodweddion hamdden yn dyddio o ddechrau'r 20fed ganrif; adeiladau iechyd cyhoeddus.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 046 Chwareli Bryniau Tirwedd gloddiol ddiwydiannol yn gysylltiedig â Gweithfeydd Haearn Dowlais ac Ivor, tramffordd ddiwydiannol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 047 Dowlais Top Ardal ddiwydiannol adferedig, ardal a ailddatblygwyd yn ddiweddar i'w defnyddio at ddibenion masnachol, adwerthol a diwydiannol ysgafn, safle tirwedd gloddiol ddiwydiannol: chwareli a thomenni sbwriel, coridor rheilffyrdd: Rheilffordd Aberhonddu a Merthyr Tudful (gan gynnwys Gorsaf Dowlais Top) a chilffyrdd yn gysylltiedig Rheilffordd Cwmni Haearn Dowlais.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 048 Cwm Blacks Ardal adferedig o weithfeydd cloddio glo yn dyddio o'r 19eg; man gwyrdd trefol; coridor trafnidiaeth modern.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 049 Bon-y-Maen Ystad ddiwydiannol fodern; cyn-dir amaethyddol; cyn-dramffordd ddiwydiannol (ar linell y ffordd fynediad ar hyd ochr ogledd-ddwyreiniol yr HLCA).

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 050 Y Gurnos a Galon Uchaf Ystadau trefol modern, yn cynnwys cyfleusterau masnachol, addysgol ac iechyd; safle daliadau amaethyddol ôl-ganoloesol: coridor trafnidiaeth: ffyrdd, gan gynnwys ffordd Rufeinig, a chyn-dramffordd ddiwydiannol; safle nodweddion rheoli dwr (ee Goitre Pond a'r rhwydwaith o sianeli draenio a chronfeydd dwr cysylltiedig); safle mân nodweddion cloddiol diwydiannol (ee lefel lo a haearnfaen, i'r dwyrain o Goitre).

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 051 Chwarel Vaynor Tirwedd gloddiol fodern: chwarel gerrig weithredol fawr; safle tramffordd ddiwydiannol, odynau calch; crefyddol, angladdol a defodol: safle carreg arysgrifedig Rufeinig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 052 Fferm y Gurnos a Bunker's Hill Tirwedd amaethyddol o gaeau amaethyddol a choediog rheolaidd (rhai afreolaidd) wedi'u gwella o faint canolig-mawr yn dyddio o ddiwedd y 18fed ganrif/dechrau'r 19eg ganrif; fferm ystad fodel (y Gurnos), a nodweddion amaethyddol cyfoes; caeau â waliau sych o bob tu iddynt; safle anheddiad gwledig anghyfannedd Pantton; coridor trafnidiaeth. Ffyrdd a thramffyrdd, gan gynnwys llwybr Ffordd Rufeinig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 053 Y Graig, Y Gurnos Ardal agored fach o goetir prysglog a thir pori; rhwydwaith o lonydd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 054 Lakeside Gardens Datblygiad tai modern; coridor trafnidiaeth hynafol (ar y cwr dwyreiniol).

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 055 Cefncoedycymer Anheddiad sgwatwyr diwydiannol cynnar: cynllun gwasgaredig afreolaidd â chraidd strimynnog llinellol canolog, strydoedd lletach gerllaw Pont-y-Cefn (a gysylltir â'r teulu Crawshay), tai diwydiannol cynnar; swyddogaeth fasnachol; crefyddol, angladdol a defodol: eglwysi a chapeli, coridor trafnidiaeth, ffyrdd, rheilffyrdd, a thram trydan a phontydd cysylltiedig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 056 Yr A465(C) Ffordd Blaenau'r Cymoedd Coridor trafnidiaeth; ffordd a phontydd a adeiladwyd yng nghanol yr 20fed ganrif.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 057 Trefechan Datblygiad tai cymdeithasol yn dyddio o'r cyfnod ar ôl yr Ail Ryfel Byd, adeiladau domestig, cyhoeddus a masnachol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 058 Ty-newydd Tirwedd amgaeëdig amaethyddol ôl-ganoloesol, caeau afreolaidd bach sydd wedi goroesi, ffiniau caeau â waliau sych o bob tu iddynt; nodweddion crefyddol, angladdol a defodol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 059 Blaen-y-Dyffryn Tirwedd Ganoloesol/Ôl-ganoloesol; caeau afreolaidd bach yn gysylltiedig â daliadau amaethyddol ôl-ganoloesol; ffiniau caeau traddodiadol ar ffurf waliau sych.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 060 Cefn Cil-Sanws Ucheldir agored, tirwedd gloddiol ddiwydiannol amaethyddol eilradd; maes saethu nas defnyddir; cysylltiadau ag enwau lleoedd hanesyddol crefyddol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 061 Coridor Dyffryn Afon Taf Fawr Tirwedd grefyddol, angladdol a defodol: mynwentydd a sefydlwyd yn y 19eg ganrif ac yn ddiweddarach; coridor rheilffordd a ffyrdd, nodweddion amaethddiwydiannol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 062 Coed Meurig Tirwedd amaethyddol; ffiniau caeau traddodiadol ar ffurf waliau sych a chloddiau ac arnynt wrychoedd a chorlannau; ffermydd ôl-ganoloesol ac adeiladau fferm; Coetir Hynafol; rhywfaint o dresmasu diwydiannol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 063 Clwyd-y-Fagwyr, Gellideg a Phen-Llwyn-Deri Anheddiad diwydiannol o resi unigol (19eg ganrif) a nodweddir erbyn hyn gan ystadau cynlluniedig rheolaidd mawr o dai cyngor a maestrefol yn bennaf (canol hyd ddiwedd yr 20fed ganrif); crefyddol, angladdol a defodol: capeli anghydffurfiol; tirwedd ddiwydiannol: lefelydd, a thomenni ysbwriel; nodweddion rheoli dŵr diwydiannol; coridor tramffyrdd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 064 Gweithfeydd Cloddio Winch Fawr, Pen-yr-Heolgerrig, Cwm Du, a Chwm Glo Uchaf Tirwedd gloddiol ddiwydiannol o bwys cenedlaethol a rhyngwladol yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa: lefelydd (Drifft Cwmdu,), pyllau, siafftiau mwyngloddiau, gweithfeydd glo, chwareli, gweithfeydd cloddio brig, ffyrdd aer ac adeiladau diwydiannol (megis y stablau ac adeiladau eraill ym Mhwll Cwmdu); nodweddion rheoli dwr a draenio: ffrydiau, pyllau a chronfeydd dwr; coridor trafnidiaeth: lonydd, incleins a thramffyrdd; amaethyddol: ffiniau creiriol, carneddau clirio, a throchfa defaid; crefyddol, angladdol a defodol; carnedd grwn Bryn-y-Badell yn dyddio o'r Oes Efydd.
(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 065 Ochr-y-Mynydd, Winch Fawr Anheddiad diwydiannol: patrwm gwasgaredig dwys yn nodweddiadol o anheddiad "sgwatwyr"; nodweddion tirwedd gloddiol ddiwydiannol; mân nodweddion trafnidiaeth.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 066 Tomenni Waun-y-Nant Goy Tirwedd gloddiol ddiwydiannol, a nodweddid gan weithgarwch arllwys sbwriel a phrosesu yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 067 Pencoedcae a Brynteg Tirwedd ddiwydiannol/amaethyddol gymysg: rhyngwyneb agored rhwng gweithgarwch amaethyddol, diwydiannol ac anheddu; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol; nodweddion rheoli dwr/cynhyrchu pwer; tirwedd gloddiol ddiwydiannol yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 068 Heolgerrig a Phen-yr-Heolgerrig Anheddiad sgwatwyr diwydiannol â phatrwm afreolaidd, datblygiad strimynnog llinellol cynnar yr ychwanegwyd terasau ac ystadau tai ato; nodweddion crefyddol, angladdol a defodol, hy capeli anghydffurfiol; swyddogaeth fasnachol fach nas datblygwyd; nodweddion cloddiol diwydiannol a nodweddion trafnidiaeth; mân nodweddion amaethyddol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 069 Cwm Glo, Gogledd Ardal sy'n dangos tirwedd amaethyddol/anheddu gynharach; tirwedd grefyddol, angladdol a defodol; capel anghydffurfiol cynnar; cysylltiadau hanesyddol a chrefyddol; nodweddion cloddiol diwydiannol a nodweddion rheoli dwr a draenio.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 070 Cwm Glo: Coridor Tramffyrdd, Platffyrdd ac Incleins Tirwedd ddiwydiannol o bwys cenedlaethol yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Cyfarthfa; coridor trafnidiaeth ddiwydiannol: coridor tramffyrdd, platffyrdd ac incleins; tirwedd gloddiol ddiwydiannol o byllau, siafftiau a lefelydd yn Nyffryn Cwm Glo ac ar hyd Nant Llwyn-yr-Eos; nodweddion rheoli dwr a draenio diwydiannol; anheddiad diwydiannol ac amaethyddol creiriol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 071 Upper Collier's Row Anheddiad diwydiannol o bwys cenedlaethol: rhes unigol o dai diwydiannol cynnar a chaeau cysylltiedig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 072 Waunwyllt, Pen-y-Lan a Graig Gethin Tirwedd amaethyddol o aneddiadau ôl-ganoloesol gwasgaredig yn gysylltiedig â ffermio defaid ar dir uchel; patrwm caeau datblygedig afreolaidd o gaeau wedi'u rhannu gan waliau sych a guddir i raddau helaeth mewn coedwigoedd; Coetir Hynafol a choedwigoedd yn dyddio o'r 20fed ganrif; tirwedd gloddiol yn gysylltiedig â'r fasnach mewn glo ager.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 073 Mynydd Aberdâr Tir pori ucheldirol amgaeëdig; caeau rheolaidd wedi'u rhannu gan ffensys pyst a gwifrau; tirwedd grefyddol, angladdol a defodol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 074 Blaen-Canaid a Hendre-Fawr Tirwedd greiriol amaethyddol o gaeau datblygedig afreolaidd bach a ffermydd cysylltiedig yn dyddio o ddechrau'r cyfnod ôl-ganoloesol; tirwedd angladdol a defodol gynhanesyddol; cysylltiadau hanesyddol a chrefyddol pwysig; Coetir Hynafol a choetir a adfywiwyd yn ystod yr 20fed ganrif.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 075 Tir Comin Wedi'i Wella Garth Fawr Ardal a nodweddir gan dir comin wedi'i wella a amgaewyd, caeau mawr rheolaidd a sefydlwyd yn ddiweddar; tystiolaeth enwau lleoedd.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 076 Taf Bargod Tirwedd amgaeëdig o gaeau canoloesol ac ôl-ganoloesol, sy'n cynnwys o bosibl elfennau cynhanesyddol ffosiledig; patrwm caeau datblygedig/afreolaidd; ffiniau caeau ar ffurf waliau sych a chloddiau ag wyneb o gerrig yn bennaf; olion nodweddion mwyngloddio a rheilffordd ddiwydiannol. Mae hyd a lled y gweithgarwch amgáu yn ystod y cyfnod ôl-ganoloesol fel y nodir gan dystiolaeth gartograffig. Waliau sych a chloddiau ag wyneb o gerrig.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 077 Tir Comin Merthyr Tudful, De Tirwedd angladdol a defodol gynhanesyddol greiriol bwysig: Carneddau yn dyddio o'r Oes Efydd; Tir Comin; ffriddoedd agored, fawr ddim arwyddion ar wyneb y ddaear o weithgarwch diwydiannol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 078 Tomen Fawr Dowlais, Trecati, Trehir a Thwyn-y-Waun Tirwedd ddiwydiannol adferedig; ardal, a arferai fod yn debyg i Ardaloedd Cymeriad Tirwedd Hanesyddol 031 a 039, lle y buwyd yn gwneud gwaith adfer, gwaith mwyngloddio glo brig a gwaith mewnlenwi, neu gyfuniadau ohonynt ers hynny cyn-safle nodweddion cloddiol a draenio amlgyfnod yn gysylltiedig â Gwaith Haearn Dowlais; cyn-safle aneddiadau ucheldirol diwydiannol ac ôl-ganoloesol; cyn-safle Ffair Ganoloesol/marchnad o bwys rhanbarthol.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon

HLCA 079 Ffordd yr A470(C) Coridor trafnidiaeth ffordd yn ymestyn o'r gogledd i'r de, yn dyddio o ddiwedd yr 20fed ganrif cyn goridor rheilffordd (ail hanner y 19eg ganrif); cyn-dirwedd gloddiol ddiwydiannol yn gysylltiedig â'r fasnach mewn glo ager.

(Nôl i'r map )

Cliciwch yma i gael mwy o wybodaeth am yr ardal Cymeriad Tirwedd Hanesyddol hon

Cliciwch yma i gael map o'r ardal cymeriad hon