The Glamorgan-Gwent Archaeological Trust Ltd.

Disgrifio Nodweddion Tirwedd Hanesyddol

Ardaloedd Tirwedd Hanesyddol


Abaty a Chastell Margam.

HLCA 001 Abaty a Chastell Margam

Canolfan eglwysig a mynachaidd o bwys o'r cyfnod canoloesol cynnar/canoloesol gydag eglwys a mynwent; anheddiad eglwysig/seciwlar pwysig o'r cyfnod canoloesol cynnar a chanolbwynt gweinyddol; ystad fonedd a pharc ceirw pwysig a dylanwadol o'r cyfnod ôl-ganoloesol; parcdir a gerddi cofrestredig; adeiladau cynhenid ac adeiladau nodedig eraill o'r cyfnod ôl-ganoloesol; tirwedd archeolegol amlgyfnod/amlswyddogaeth greiriol bwysig; mae archeoleg gladdedig yn cynnwys olion cnydau a darganfyddiadau gwasgaredig; coetir a phlanhigfa Hynafol a choetir llydanddail arall; cysylltiadau hanesyddol pwysig. Nôl i'r map


Tirwedd amaethyddol gaeedig Cefn Crugwyllt a Chwm Maelwg.

HLCA 002 Cefn Crugwyllt a Chwm Maelwg

Tirwedd amaethyddol gaeedig gyda chysylltiadau mynachaidd hanesyddol a nodweddion anheddiad canoloesol creiriol; coetir Hynafol a choed eraill; adeiladau cynhenid o'r cyfnod ôl-ganoloesol. Nôl i'r map


Cwm Brombil a Graig Fawr.

HLCA 003 Cwm Brombil a Graig Fawr

Llechwedd serth yn wynebu'r gorllewin a chymoedd culrych iawn; ardal gymysg o goetir hynafol a choed eraill a chlostir amaethyddol o'r cyfnod canoloesol/ôl-ganoloesol cynnar a ddatblygwyd o graidd cwm cynharach; tirwedd greiriol amlgyfnod. Nôl i'r map


Mynydd Brombil ac Ergyd Isaf.

HLCA 004 Mynydd Brombil ac Ergyd Isaf

Ucheldir caeedig, clostir o'r cyfnod ôl-ganoloesol yn bennaf; tirwedd anheddiad ucheldirol anghyfannedd o'r cyfnod canoloesol/ôl-ganoloesol gyda nodweddion angladdol a defodol creiriol o'r cyfnod cynhanesyddol. Nôl i'r map


Pentref Llangynwyd a'i eglwys ganoloesol.

HLCA 005 Llangynwyd

Ucheldir caeedig, clostir o'r cyfnod ôl-ganoloesol yn bennaf; tirwedd anheddiad ucheldirol anghyfannedd o'r cyfnod canoloesol/ôl-ganoloesol gyda nodweddion angladdol a defodol creiriol o'r cyfnod cynhanesyddol. Nôl i'r map


Eglwys Nunydd a Chwrt-y-defaid.

HLCA 006 Eglwys Nunydd a Chwrt-y-defaid

Ardal amaethyddol a phreswyl gyda chysylltiadau hanesyddol pwysig; tirwedd eglwysig bwysig gyda tharddiadau cynnar; caeau o'r cyfnod ôl-ganoloesol; tirwedd archeolegol greiriol o anheddiad o'r cyfnodau canoloesol cynnar/canoloesol/ôl-ganoloesol; adeiladau cynhenid diddorol o'r cyfnod ôl-ganoloesol; gweddillion archeolegol claddedig ar ffurf darganfyddiadau (yn cynnwys cerrig arysgrifenedig) ac olion crasu/cnydau; coridor cysylltiadau pwysig (Rhufeinig a diweddarach). Nôl i'r map


Graig Goch a Heol Newydd.

HLCA 007 Graig Goch a Heol Newydd

Tirwedd amaethyddol o gaeau datblygedig/afreolaidd bach; gwasgariad o ffermydd a bythynnod o'r cyfnod ôl-ganoloesol. Nôl i'r map


Pentref Margam.

HLCA 008 Pentref Margam

Pentref ystad o'r cyfnod ôl-ganoloesol gydag ychwanegiad hirgul o'r 20fed ganrif; adeiladau cynhenid o'r cyfnod ôl-ganoloesol (17eg-19eg ganrif) a phreswylfeydd maestrefol o'r 20fed ganrif. Nôl i'r map


Anheddiad Goetre wrth ochr rheilffordd.

HLCA 009 Coridor Rheilffordd Cwm Dyffryn a Chwm Farteg

Pentref ystad o'r cyfnod ôl-ganoloesol gydag ychwanegiad hirgul o'r 20fed ganrif; adeiladau cynhenid o'r cyfnod ôl-ganoloesol (17eg-19eg ganrif) a phreswylfeydd maestrefol o'r 20fed ganrif. Nôl i'r map


Coedwig Mynydd Margam.

HLCA 010 Coedwig Mynydd Margam

Planhigfa o goed helaeth o'r 20fed ganrif (Coetir hynafol a choetir llydanddail arall); mynydd agored a thir caeedig gynt; tir mynachaidd gynt: maenor a chapel; tirwedd archeolegol greiriol amlgyfnod: anheddiad o'r cyfnodau cynhanesyddol, canoloesol ac ôl-ganoloesol (patrwm anheddu gwasgaredig llac) a chaeau, nodweddion angladdol a defodol o'r cyfnod cynhanesyddol gydag elfen amddiffynnol o'r cyfnod cynhanesyddol; coridor cysylltiadau o'r cyfnodau cynhanesyddol, canoloesol ac ôl-ganoloesol; gorfawn yn casglu gydag effaith bosibl ar yr amgylchedd; nodweddion archeolegol diwydiannol. Nôl i'r map


Waun-y-Gilfach.

HLCA 011 Waun-y-Gilfach

Planhigfa o goed o'r 20fed ganrif; 'Waun' agored gynt; llwybrau troed a llwybrau. Nôl i'r map


Castell Llangynwyd neu Gastell Coch.

HLCA 012 Nant y Gadlys a Nant Bryncynan

Coetir hynafol a choetir llydanddail arall; anheddiad/caeau amaethyddol o'r cyfnod canoloesol/ôl-ganoloesol; adeiladau cynhenid o'r cyfnod ôl-ganoloesol; archeoleg diwydiannol (malu). Nôl i'r map


Gwersyll Oes Haearn Caer Blaen y Cwm.

HLCA 013 Cwm Cynffig Uchaf

Tirwedd ucheldirol amgyfnod ac amlswyddogaeth gydag archeoleg greiriol bwysig: anheddiad/caeau o'r cyfnodau cynhanesyddol a chanoloesol, tirwedd angladdol a defodol gynhanesyddol, clostiroedd cynhanesyddol (nodweddion tirwedd amaethyddol ucheldirol); gorfawn yn casglu gydag effaith bosibl ar yr amgylchedd; coridor cysylltiadau pwysig o'r cyfnod cynhanesyddol a'r cyfnod canoloesol. Nôl i'r map


Moel Ton Mawr.

HLCA 014 Moel Ton Mawr

Planhigfa o goed o'r 20fed ganrif ar fynydd agored gynt; yn debyg i HLCA 010; archeoleg greiriol: angladdol a defodol; nodweddion cysylltiadau; gorfawn yn casglu gydag effaith bosibl ar yr amgylchedd. Nôl i'r map


Clostir amddiffynedig cynhanesyddol - Caer Cwm Phillip.

HLCA 015 Parc Uchaf a Thon-y-grugos

Tir pori ucheldirol caeedig: clostiroedd rheolaidd mawr; ffiniau caeau pendant; archeoleg greiriol: anheddiad/caeau o'r cyfnodau cynhanesyddol, canoloesol ac ôl-ganoloesol; clostiroedd o'r cyfnod cynhanesyddol (nodweddion tirwedd amaethyddol ucheldirol); archeoleg gladdedig: ôl crasu. Nôl i'r map


Coed Ton Mawr.

HLCA 016 Ton Mawr

Tirwedd amaethyddol caeedig gyda tharddiadau canoloesol posibl (neu gynharach); anheddiad/caeau ôl-ganoloesol; ffiniau caeau pendant; Coetir Hynafol; llwybrau troed a llwybrau. Nôl i'r map


Cwm Dyffryn: Ochrau Deheuol y Cwm.

HLCA 017 Cwm Dyffryn: Ochrau Deheuol y Cwm

Anheddiad/caeau o'r cyfnod ôl-ganoloesol; patrwm caeau amrywiol a ffiniau caeau pendant; patrwm anheddu: datblygiad gwasgaredig a mân ddatblygiad hirgul; mân gysylltiadau. Nôl i'r map